Follow the Science - gaslighting (English)
In een serie korte interviews vertelt hoogleraar behavioural science Michaéla Schippers op haar kanaal ‘Follow the Science’ over mechanismen uit de gedragswetenschappen. Met Potkaars verzorg ik voor Follow the Science de techniek. Publicatie is onder creative commons licentie, wat betekent dat je deze gesprekken vrij mag delen. Ik zal een aantal ervan ook via Potkaars delen.
Deze gaat over gaslighting. Wat is gaslighting? Hoe kan je het herkennen in je relatie, op het werk en in de maatschappij? Wat kun je er aan doen? Bij gaslighting verdraait iemand de waarheid om zo een ander steeds meer aan zichzelf te laten twijfelen. Dit geeft macht: hoe onzekerder het slachtoffer is, hoe meer hij of zij vertrouwt op en afhankelijk wordt van de gaslighter.
Ik zou het aan de hand van afgelopen jaren zelf misschien zo uitleggen: de afgelopen twee jaar is met behulp van een test die niet geschikt is om een diagnose mee te stellen, bepaald of je ‘een geval’ bent. Een case. Het aantal primers in die test veranderde soms, net als het aantal cycles waarmee werd getest. De ene test was dus de andere niet én de test bleek ook aan te kunnen slaan op menselijk DNA, op andere virussen en bacterien. De test gaf zoveel vals positieve en vals negatieve uitslagen dat hij inzichzelf niets ei over ziek zijn of besmettelijk. De afgelopen twee jaar had je daarnaast een app op je telefoon die zei of je bij iemand in de buurt was geweest die ‘een geval is’ en als dat zo was, dan moest je zelf ook gaan testen.
Je voelde je niet ziek je bent niet ziek, maar omdat je volgens een app op je telefoon misschien toch besmet was ging je testen en die test vertelde je dan zonder dat er een dokter aan te pas kwam, of je zelf ook ‘een geval’ bent.
Op de televisie zag je ondertussen grafieken van het ‘aantal gevallen’, die lieten dan zien dat het erger werd of minder erg en op basis waarvan je wel of niet je huis uit mocht, naar school mocht, bij elkaar in de buurt mocht komen en al die andere gedragsmaatregelen.
Gaslighting is een vorm vabn emotionele manipulatie. Een opzettelijk mechanisme waardoor je aan jezelf gaat twijfelen, tot het punt dat je er welhaast gek van wordt. Michaéla legt het uit aan de hand van die film uit 1944 met die titel. Ze vertelt wat je er aan kunt doen, als je er slachtoffer van wordt.
bron: https://followthescience.nl
Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/